"Η Κατάληψη" και η αντι-παγκοσμιοποίηση [Ι]

Από το διαφημιστικό φυλλάδιο της ταινίας

Παίζεται αυτές τις ημέρες σε κινηματογραφικές αίθουσες της Αθήνας το ντοκυμανταίρ "Η Κατάληψη" ["The Take"] των Άβι Λιούις [Avi Lewis] και Ναόμι Κλάιν [Naomi Klein]. Οι δύο συντελεστές της ταινίας, που αποτελούν ζευγάρι και στην πραγματική ζωή, αυτοχαρακτηρίζονται ως "ακτιβιστές-δημοσιογράφοι". Ακτιβιστές του κινήματος της αντι-παγκοσμιοποίησης.

Στο ντοκυμανταίρ εξιστορείται η κατάληψη του Forja, ενός εργοστασίου κατασκευής ανταλλακτικών αυτοκινήτων στα προάστια του Μπουένος Άιρες, από μία ομάδα πρώην εργαζομένων σ' αυτό, που είχαν μείνει άνεργοι μετά το κλείσιμο του εργοστασίου. Τίποτε το εξαιρετικά ασυνήθιστο. Μετά το οικονομικό κραχ που έπληξε την Αργεντινή στα τέλη του 2001, και είχε ως αποτέλεσμα να βρεθεί άνεργο ποσοστό άνω του 50% του πληθυσμού, εκατοντάδες επιχειρήσεις σε ολόκληρη τη χώρα, που τα αφεντικά τους τις είχαν κλείσει, κατελήφθησαν από τους εργαζόμενους σ' αυτές, που άρχισαν να τις λειτουργούν υπό μορφή συνεταιρισμών.

Στην ταινία γίνεται αναφορά και σε άλλες 2-3 υπό κατάληψη επιχειρήσεις [κεραμοποιΐα Zanon, εργοστάσιο κατασκευής ετοίμων ενδυμάτων Brukman], κάποιες αναφορές στην ιστορία της Αργεντινής και πολύ περισσότερες στην πολιτική κατάσταση που επικρατούσε στη χώρα την περίοδο που γίνονταν τα γυρίσματα του ντοκυμανταίρ [χειμώνας-άνοιξη του 2003]. Κι όλα αυτά εν μέσω αναφορών στην οικονομική κατάσταση της Αργεντινής, στην πολιτική που επέβαλε στη χώρα το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Παγκόσμια Τράπεζα, στα νομικά προβλήματα του καθεστώτος λειτουργίας των υπό κατάληψη εργοστασίων.

Και κάπου εδώ, το ντοκυμανταίρ τελειώνει. Ποιον μπορεί να ενδιαφέρει μια τέτοια ταινία, που, με περισσή υπερβολή, το διαφημιστικό της φυλλάδιο χαρακτηρίζει ως "πολιτικό θρίλερ"; Αυτούς ίσως που ενδιαφέρονται για τα τεκταινόμενα στην Λατινική Αμερική και στην Αργεντινή. Εκείνους που ενδιαφέρονται για τον "εργατικό έλεγχο", όρος που ακούγεται συχνά-πυκνά στην ταινία. Α! Και φυσικά τους ακτιβιστές του κινήματος της "αντι-παγκοσμιοποίησης".

Η αίσθηση που είχα όταν τέλειωσε η ταινία και άναψαν τα φώτα στην αίθουσα ήταν απλώς καλή. Ένα ντοκυμανταίρ και τίποτε παραπάνω. Ίσως και κατιτίς παρακάτω. Ο Στέλιος Κούλογλου ή ο Γιώργος Αυγερόπουλος έχουν γυρίσει πολύ πιο ενδιαφέροντα ντοκυμανταίρ και είμαι σίγουρος ότι αν είχαν ασχοληθεί με την Αργεντινή θα τα είχαν καταφέρει πολύ καλύτερα από το ζεύγος Λιούις-Κλάιν. Ας είναι...

"Διεφθαρμένοι, πολιτικοί, τραπεζίτες, δικαστές". Γκράφιτι-σύνθημα στο κέντρο του Μπουένος Άιρες.

Το πιο ενδιαφέροντα, ωστόσο, σημεία του ντοκυμανταίρ είναι εκείνα στα οποία δεν γίνεται αναφορά σ' αυτό ή εκείνα στα οποία οι συντελεστές του "τα μασάνε".

Διότι:

• Οι συντελεστές του ντοκυμανταίρ περνούν από την περίοδο, πριν από πενήντα χρόνια, που την Αργεντινή κυβερνούσε ο Χουάν Περόν κατευθείαν στον Κάρλος Μένεμ. Λες και ενδιάμεσα υπήρχε κενό εξουσίας στη χώρα.
• Το κίνημα καταλήψεων εργοστασίων στην Αργεντινή δεν ήταν "ορφανό".
• Οι συντελεστές του ντοκυμανταίρ αποφεύγουν να διευκρινίσουν τι σημαίνει ο όρος "εργατικός έλεγχος", λες και οι εργάτες που εμφανίζονται σ' αυτό και τον χρησιμοποιούν λένε ό,τι τους κατέβει στο κεφάλι.
• Ο ισχυρισμός στο ελληνικό διαφημιστικό φυλλάδιο της ταινίας για την "αρχή ενός νέου εργατικού κινήματος" είναι ψευδής.
• Το κίνημα της αντι-παγκοσμιοποίησης δεν είναι παρά ένα κίνημα απολίτικης αριστεροσύνης.

Διότι...

Διότι...

Αλλά περί αυτών και άλλων τινών στο επόμενο σημείωμα.