Κυριακή, Ιουνίου 25, 2006

Τα... Μπακουνίνεια, και τα Προμήθεια

Ω παίδες Ελλήνων, παιδιά της Σαμαρίνας, παλληκάρια α-πό τη Λι-βα-α-διά... πού βαδίζωμεν, πού πάμε;

Ας υποθέσουμε ότι κάποιοι αναρχικοί οργανώνουν κάθε χρόνο, προς τα τέλη Μαΐου, εκδηλώσεις προς τιμήν του ρώσου αναρχικού Μιχαήλ Μπακούνιν [18 (30) Μαΐου 1814 - 19 Ιουνίου (1η Ιουλίου) 1876].

Τι θα λέγαμε σε περίπτωση που οι εν λόγω αναρχικοί άρχιζαν, προς το τέλος των εκδηλώσεων, να "υμνολογούν" και τον Τσάρο, στις φυλακές και στους τόπους εξορίας του οποίου ο Μπακούνιν είχε περάσει ουκ ολίγα χρόνια της ζωής του;

Τίποτα λιγότερο και τίποτα περισσότερο από το "κλασικό":

Μωραίνει [ο Άν-αρχος και Ά-τελος] Κύριος [και αφέντης] ον βούλεται απολέσαι.

Αυτές τις ημέρες [23-24-25 Ιουνίου 2006] διεξάγονται στον Όλυμπο, για ενδέκατη συνεχή χρονιά, τα Προμήθεια 2006, τριήμερες πολιτιστικές εκδηλώσεις, "εκδηλώσεις τιμής, προβολής και ανάδειξης της ελληνικής θέασης του κόσμου".

"Κύρια εκδήλωση του τριημέρου αποτελούν τα καλλιτεχνικά δρώμενα του Προμηθεϊκού δράματος και του Προμηθεϊκού Πυρός που απετέλεσαν το μυθολογικό και ψυχολογικό υπόβαθρο της ελληνικής κοσμοθεάσεως και του ελληνικού πολιτισμού", δηλώνουν οι οργανωτές των εκδηλώσεων.

Ως εδώ όλα καλώς.

Αν όμως επισκεφτούμε στον παραπάνω ιστότοπο τη σελίδα τη σχετική με τα Προμήθεια 2005 διαβάζουμε τα εξής εκπληκτικά:

Μέλη του ΥΣΕΕ οι ιερείς και οι ιέρειες με τις λευκές, λιτές ενδυμασίες τους, προσαρμοσμένες απόλυτα στην αισθητική της εποχής μας δίχως τίποτα το εξεζητημένο ή περιττό, έδιναν με το λειτουργικό της τελετής, την ευσεβή προσήλωσή τους και την απλότητά τους μια αίσθηση ηρεμίας και μεγαλείου. Η αναφώνηση ύμνων προς τις Πιερίδες Μούσες, προς τον Δία και προς τον Απόλλωνα, η σπονδή και η προσφορά στο βωμό αναίμακτης θυσίας (προσφορά καρπών και σίτου)...
Δηλαδή, αν καταλαβαίνω καλά, στις εκδηλώσεις προς τιμήν του Προμηθέα αναφωνούνται ύμνοι προς τον Δία και γίνονται σπονδές και προσφορές στο βωμό;

Έχουμε και συνέχεια:
«Ο Δίας ενθρονίζει τον υιό του ως μέγιστο βασιλέα απάντων των εγκοσμίων θεών» ακούμε τους αφηγητές να λένε καθώς απομακρύνονται αργά προς τους Δελφούς ο μικρός Διόνυσος και ο Απόλλων «και ο ίδιος υπερυψώνεται πλέον στην αιώνια βασιλεία του. Γίνεται ο πατέρας θεών τε ανθρώπων τε, η γαλήνια Ολύμπια μορφή…». Τα φώτα έχουν σβήσει όλα και μόνον η προμηθεϊκή πυρά συνεχίζει να μένει αναμμένη στο βωμό.
Και αμέσως μετά:
Μέσα στην απόλυτη ησυχία και υπό τη φλόγα του βωμού που καίει, ακούγεται επιβλητικά αντηχώντας προς όλα τα όρη τριγύρω και στις δασωμένες πλαγιές του Ολύμπου ο ύμνος προς τον Δία («ω Ζευ, πάτερ Ζευ, σων μεν ουρανού κράτος…»).
Στη συνέχεια του... δρώμενου,

Ο Ηρακλής θα ανέβει στον τόπο του μαρτυρίου, θα σπάσει τα δεσμά [σ.σ. του Προμηθέα] και θα απελευθερώσει τον πολύπαθο υπέρ της ανθρώπινης ύπαρξης Τιτάνα. Με τη συνοδεία του Ηρακλή, ο Προμηθέας θα προχωρήσει προς τον βωμό. «Το πρωτόλειο Πυρ του Προμηθέα, εμπλουτισμένο με το Μέτρο και την Αρμονία, διαχέεται πλέον στα ποτάμια της ανθρώπινης ψυχής και αναβλύζει από αυτά» λένε οι αφηγητές. Μία Ιέρεια σηκώνει από κάτω τον πεσμένο δαυλό του και του τον προσφέρει. «Γίνεται διαύγεια και Φως, πνεύμα ελληνικόν, αείζωον και αεί υπάρχων [sic!]» ! Ο Προμηθέας ανάβει το δαυλό από το βωμό και τον σηκώνει ψηλά:

«Λάβετε το φως εκ του ανεσπέρου φωτός του ελληνικού»!

Προμηθεύς Ανέστη και δεύτε λάβετε φως;

Τι λέτε ω ρε παιδιά του Ολύμπου και του Κίσσαβου, του Διός και της Σεμέλης;

Υμνείτε ταυτόχρονα τους θύτες και τα θύματα;

Διότι ο Προμηθέας, αφού πρώτα βοήθησε τον Δία να επικρατήσει τον Τιτάνων, που είχαν αρνηθεί τη βοήθειά του, στη συνέχεια στράφηκε εναντίον του, όταν ο Δίας, αφού μοίρασε τιμές και εξουσίες τους θεούς, αρκέστηκε να πει πως άμα ξεκληριστεί το γένος των ανθρώπων, αυτός θα πλάσει νέο.
Τότε ο Προμηθέας ήταν ο μόνος που αντιτάχθηκε φανερά σ' αυτή την απόφαση του βασιλιά των θεών. Και όχι μόνο αντιτάχθηκε αλλά και, ενεργώντας με πολλή τόλμη και σοφές προβλέψεις, πέτυχε να λυτρώσει τους ανθρώπους από τον αφανισμό. Έτσι, από τότε έβαλε μέσα στο νου των ανθρώπων πολλές ελπίδες και έκανε με αυτές να μη βλέπουν πια σε κάθε βήμα το χαμό τους. Ύστερα τους έφερε τη φωτιά, που αποδείχτηκε "κοινό ωφέλημα για τους θνητούς", "μεγάλη ευκολία και δάσκαλος κάθε τέχνης". Μερικοί μάλιστα είπαν πως ο Προμηθέας δεν περιόρισε ως εδώ τις ευεργεσίες του στους ανθρώπους, αλλά έκατσε και ο ίδιος και τους δίδαξε τις τέχνες και τις επιστήμες. [Ελληνική Μυθολογία, τ. Οι Θεοί, σελ. 31, Εκδοτική Αθηνών]
Και τι έκανε τότε "ο πατέρας ανθρώπων τε και θεών, η γαλήνια Ολύμπια μορφή";

Διέταξε να δέσουν τον Προμηθέα σε έναν πάσσαλο στην κορυφή του Καυκάσου και καθημερινά ένας αετός κατέβαινε και του έτρωγε το συκώτι, που ξαναγινόταν την άλλη μέρα, όταν και πάλι ο αετός ορμούσε και πάλι και το έτρωγε.
Αυτή η τιμωρία ήταν, όπως έλεγαν, είτε γιατί ο Προμηθέας είχε δείξει από την αρχή εχθρότητα για τους θεούς του Ολύμπου, είτε γιατί είχε εξαπατήσει τον Δία, είτε γιατί είχε κλέψει τη φωτιά, ή τέλος, γιατί είχε επιθυμήσει να κάνει δική του την Αθηνά. [ό.π., σελ. 33]
Τριάντα χρόνια αργότερα ο Προμηθέας απελευθερώθηκε από τον Ηρακλή...

Ηθικά διδάγματα:
Α. Μην στραφείτε ενάντια στους θεούς.
Β. Μην βοηθήσετε καθ' οιονδήποτε τρόπο τους ανθρώπους.
Γ. Μην επιθυμήσετε τις θυγατέρες των αφεντικών.

Τελευταίο αλλά όχι έσχατο

Δεν μπορώ να αποφύγω τον πειρασμό...
Παραθέτω λοιπόν κάποια αποσπάσματα από τη Μυθολογία του Απολλοδώρου [μετ. Π. Πετρίδης, εκδ. Ι. Ζαχαρόπουλος, σελ. 29-31], αν μη τι άλλο για να δώσω και κάποιες ιδέες στους λάτρεις της... αιώνιας βασιλείας του θεού:
Ο δε Προμηθεύς, αφού έπλασεν ανθρώπους από χώμα και νερό, έδωκεν εις αυτούς και το πυρ, το οποίον (το έκλεψεν από τον ουρανόν) και το έφερε, κρυφά από τον Δία, κρυμμένο σε ένα κουτί [...]
Υιός δε του Προμηθέα ήτο ο Δευκαλίων. Αυτός δε ήτο βασιλεύς εις τα μέρη της Φθιώτιδος και ενυμφεύθη την Πύρραν, θυγατέρα του Επιμηθέα και της Πανδώρας, την οποίαν οι θεοί έπλασαν ως πρώτην γυναίκα. Επειδή δε οι θεοί ήθελαν να εξαφανίσουν το (αμαρτωλόν) χάλκινον γένος των ανθρώπων, ο Δευκαλίων, κατά συμβουλήν του Προμηθέα, έφτιασε μίαν κιβωτόν και αφού έβαλε μέσα τρόφιμα, εμβήκε μέσα εις αυτήν, μαζί με την Πύρραν. Ο δε Δίας έρριξε ραγδαία βροχή από τον ουρανό και κατέκλυσε πλείστα μέρη της Ελλάδος [...]
Ο δε Δευκαλίων είχεν από την Πύρραν τρία παιδιά, εκ των οποίων πρώτον ήτο ο Έλλην...

Απορία: Εκείνο το "Εθνικοί" στο Ύπατο Συμβούλιο Ελλήνων Εθνικών δεν είναι καιρός πια να αντικατασταθεί με την ορθή απόδοση στα ελληνικά του αντίστοιχου εβραϊκού όρου;

2 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Τα παραλέτε αγαπητέ κ. Μόρφο.Το μπλογκ σας το βρήκα από τα links του Metafysiko.gr και είναι εξαιρετικό.Η ελληνική θέαση του κόσμου δεν αφορά μόνο τη θρησκεία.Αλλά και τη φιλοσοφία,την πολιτική και όλες τις πτυχές του κοινωνικού βίου.αυτό δεν υπάρχει σήμερα(δυστυχώς ή ευτυχώς).Έχω επισκεφτεί 3 φορές τα Προμήθεια, φέτος δεν μπόρεσα να πάω. Σας πληροφορώ ότι είναι υπέροχα τα συναισθήματα που νιώσαμε όλοι.Τα δρώμενα δε γίνονται για να τιμηθεί ο ένας και ο άλλος Θεός αλλά για να δώσουν τη δυνατότητα στο θεατή να δει ποιος ήταν κάποτε ο Έλληνας που δεν ήταν δούλος κανενός Γιαχβέ και τα έβαζε ακόμη και με τους Θεούς του(Προμηθεύς Δεσμώτης). όσο για τα του ΥΣΕΕ που κατά τη γνώμη μου είναι η μόνη ανάλογη σοβαρή προσπάθεια στην Ελλάδα, είτε δηλώνει κάποιος 12θεϊστής είτε όχι, αξίζει να παρακολουθήσει αυτόν τον άλλον αέρα που αποπνέουν οι τελετές του. Εαν δεν κάνω λάθος άλλωστε κάποτε εκδίδατε με τον κ. Ρασσιά το εκπληκτικό έντυπο Ανοιχτή Πόλη(δε θέλω να πω τίποτα για αυτό απλά το αναφέρω.

Χαρά

1 είπε...

Δεν διαφωνώ μαζί σας ούτε καν στο ότι πιθανώς να τα παραλέω [ένα από τα αγαπημένα μου motto είναι και το: καλύτερα υπερβολικούλης, παρά βολικούλης].
Δεν αμφιβάλλω καθόλου για τα όσα υπέροχα συμβαίνουν στα Προμήθεια, αλλά από την άλλη, κάποιος που, όπως εγώ, δεν έχει παραστεί ποτέ στις εκδηλώσεις αυτές σε τι συμπεράσματα μπορεί να καταλήξει διαβάζοντας τα όσα -και παρέθεσα- διαδραματίζονται εκεί. Μη μου πείτε ότι οι ύμνοι προς τον Δία ταιριάζουν και τόσο σε μια τελετή που φέρει το όνομα Προμήθεια...
Το ΥΣΕΕ έχει τις απόψεις του. Σεβαστές. Αλλά εγώ δηλώνω, και είμαι, άθεος και άθρησκος...
Με τον Βλάσση γνωριζόμαστε σχεδόν μια ζωή. Έχουμε κάνει "πράματα και θάματα" μαζί [και πάμπολλα τεύχη της Ανοιχτής Πόλης]. "Χαθήκαμε" τα τελευταία 15 χρόνια, αλλά αυτό δεν ήταν αποτέλεσμα διαφωνιών. Και στα χρόνια της Α.Π. διαφωνούσαμε - το κατά δύναμιν. Απλά ακολουθήσαμε διαφορετικές πορείες. Η φιλία μας παραμένει...

ΥΓ. Ευχαριστώ για τα καλά σας λόγια. Συγνώμην για το γεγονός ότι μόλις σήμερα "ανακάλυψα" τυχαία ότι είχατε στείλει το σχόλιό σας από τις 28 Ιουνίου. Νέος στα μπλογκ, νόμιζα ότι τα σχόλια "ανεβαίνουν" αυτόματα. Ελπίζω να βρω κάποια λύση, σύντομα.