Το _ _ _ _ _ _ του Πλάτωνος [VI] [Η Προτομή]

Όπως θα έχετε παρατηρήσει, στο κάτω μέρος της δεξιάς στήλης αυτών των σελίδων υπάρχει τις δύο τελευταίες ημέρες η φωτογραφία μιας προτομής του Πλάτωνα, που συνοδεύεται και από μία ρήση του ανδρός. Μ' αυτόν τον τρόπο τιμώ, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, τον Μέγιστο Χορηγό αυτού του επεισοδίου των Θ & Δ. Θα υπάρξουν και άλλοι Μεγάλοι ή Μικρότεροι ή Ήσσονες Χορηγοί, αλλά ο Πλάτων θα είναι πάντα ο Μέγιστος.

Αφορμή για την ανάρτηση της φωτογραφίας και την καταχώρηση της ρήσης αποτέλεσαν τα δύο αποσπάσματα από το -έξοχο- βιβλίο του Χαράλαμπου Θεοδωρίδη, Επίκουρος - Η Αληθινή Όψη του Αρχαίου Κόσμου [Βιβλιοπωλείον της "Εστίας", Αθήνα, 1981, σελ. 332 και 331 αντίστοιχα], που ακολουθούν. [Οι τίτλοι και οι υπογραμμίσεις είναι δικοί μου.]

Κορώνα σε πανηγυρικούς

Συναισθάνεται ο Πλάτων πως η λατρεία των άστρων κι η αστρολογία έχει
πατρίδα την Ανατολή, την Αίγυπτο και τη Συρία: "ο πρώτος ταύτα κατιδών
βάρβαρος ην", κι αυτό βαστάει από κλιματολογική αιτία, επειδή το
"κάλλος της θερινής ώρας" κι ο ανέφελος ουρανός ευκολύνουν σε κείνες
τις χώρες την παρατήρηση. Μα με τον Πλάτωνα και τους έλληνες ομοϊδεάτες
του η νέα λατρεία θα λάβει αρτιότερη διαμόρφωση, επειδή "ότιπερ αν
Έλληνες βαρβάρων παραλάβωσι, κάλλιον τούτο εις τέλος απεργάζονται"
(Πλάτ., Επιν. 987d), φράση πολύ γνωστή που πάει για κορώνα σε
πανηγυρικούς.

Αστρολατρεία

Η αστρολατρεία, που την πρώτη ένδειξή της έχουμε στον Τίμαιο και στους Νόμους, παίρνει ανησυχητική διάσταση στο γεροντικό έργο, την Επινομίδα, γραμμένο ύστερα από τους Νόμους, γνήσιο πιθανότατα μ' όλες τις επιφυλάξεις της κριτικής. Ολόκληρες περικοπές της σε κάνουν να σκεφτείς, αν σοβαρεύεται ή αν παίζει ο Πλάτων, υποψία που τελευταία μου φαίνεται πως πρέπει ν' απλωθεί σε μεγάλο μέρος του πλατωνικού έργου. Ή μήπως διάνοια σαν του Πλάτωνα ξεγλίστρησε τόσο χαμηλά με τα χρόνια και κάτω από ορισμένα περιστατικά;

Υστερόγραφο: το ειρωνικό σχόλιό μου [ευτυχώς πέθανες νωρίς...] μετά τη ρήση του ανδρός, μόνον... ειρωνικό δεν είναι. Πού να 'βλεπε τι έκαναν οι βάρβαροι μ' αυτά που παρέλαβαν από τους Έλληνες, σαν και λόγου του...